Những cây cọ vùng Địa Trung Hải, những cây ô liu vùng Salento

Và 6700 cây của Hà nội.

Mấy năm trước, bạn nào sống ở các nước vùng Địa Trung Hải sẽ biết, không hiểu có một thứ dịch bệnh nào đó mà tất cả những cây cọ đều lần lượt chết hết, lá xuôi xị xuống, héo úa dần và cuối cùng chết hẳn, để lại thân cây cụt ngủn.

Thế mà cây cọ ở câu lạc bộ của bộ Ngoại giao không hiểu sao vẫn rất xanh tươi. Tôi có tò mò hỏi một người ở đó, thì họ bảo tôi rằng người ta đã cứu cái cây đó bằng cách khoét một lỗ từ trên đỉnh cây sâu vào trong ruột và hàng ngày dẫn thuốc vào đó. Cái cây đó cũng đẹp nhưng không phải cổ thụ hoành tráng gì cho cam. Nghe xong thú thật là tôi suýt thốt lên “ở nước tôi đến người còn chẳng được như thế”.

Hai năm trở lại đây, ở vùng Salento, ở tít gót của chiếc ủng nước Ý, cũng có một loại dịch bệnh đang giết chết dần những cây ô liu, gây ra bởi một loại ve/vi khuẩn nào đó gọi là Xylella. Cây ô liu nào bị bệnh sẽ mục từ trong thân, từng vạt lá vàng tướp ra như bị cháy, lá cuộn xoăn lại, rồi chết. Salento là vùng đất rất màu mỡ, nhiều nắng, nhiều gió, là địa danh sản xuất dầu ô liu nổi tiếng của nước Ý. Những cây ô liu vùng Salento sinh trưởng hàng trăm năm trong điều kiện cả nắng và gió đều mạnh, thân cây có hình thù vặn xoắn rất kỳ quái, làm nên nét đặc trưng rất nên thơ cho vùng đất vẫn còn rất nguyên sơ này. Ai đã đến vùng Salento sẽ biết, cảm giác đi ngang qua một vườn ô liu cổ thụ, mỗi gốc cây sần sùi như kể một câu chuyện mà đời người quá ngắn để chứng kiến được sự bắt đầu cũng như kết thúc, trong cái tĩnh lặng của đất trời, bỏ xa những bon chen mệt mỏi thị thành, là một cảm giác thư thái không thể diễn tả được. Mỗi cây ô liu từ một số tuổi hay kích cỡ nhất định trở lên sẽ được vào danh sách quản lý của chính quyền, được coi như tài sản công, cấm chặt phá. Tôi thậm chí còn nhìn thấy người ta mở rộng đường, buộc phải lẹm vào một vườn ô liu cổ thụ, họ nhổ cây lên và trồng lại lùi vào trong.

Lại quay trở lại loại dịch bệnh Xylella nói trên, chưa có giải pháp nào khả thi và người dân thì rất xôn xao lo lắng. Chính phủ thì ban bố tình trạng khẩn cấp, đang cố gắng để tìm ra giải pháp chữa trị và hôm qua đã duyệt chi ngân sách mười mấy triệu euro để tiến hành các biện pháp khắc phục đồng bộ. Với họ, Salento không còn cây ô liu thì chẳng khác nào Vatican không còn Chúa và các vị thánh thần.

Hà nội với tôi, thiếu đi những hàng cổ thụ đó, thì cũng như Vatican không còn Chúa và các vị thánh thần. Hàng ngày, ở những nơi mà tôi đặt chân tới, tôi nhìn thấy những cái cây mọc nghiêng được dựng cọc để đỡ cho khỏi đổ, những bức tường xây chừa ra những cái lỗ cho cành cây chui qua mà không phải chặt, những cái cây đã đổ mà còn thành địa điểm thăm quan vì là chứng tích lịch sử, và cả cái cây cọ lùn xoẳn được chăm bẵm uống thuốc hàng ngày kia nữa. Vậy mà các ông hạ béng những cái cây bao năm tuổi xuống cũng ngon lành gọn nhẹ như ngày xưa các ông hô hào cướp giết đấu tố. Rồi sau này nhận ra sai lầm, rằng có giải pháp khác cứu cây giữ cây chứ không nhất thiết phải chặt cây đi, thì các ông sửa sai thế nào?

Hay là các ông thừa biết những hàng cổ thụ này chỉ còn là cái vỏ, rễ đã bị các ông chặt hết từ lâu từ những lần chặt chém đào bới vỉa hè, chỉ cần gió mạnh là đổ, sớm muộn rồi cũng đổ, nên cưa luôn đi để tránh lúc cây đổ lại bị dân chửi?

Tôi không ước điều xấu cho ai, các ông ạ. Nhưng tôi cứ ước những lãnh đạo như các ông chết mịe hết đi cho đỡ chật đất. Để rồi dẫu lũ con cháu các ông sẽ lên làm lãnh đạo, dẫu chúng nó thừa hưởng gene tham lam vơ vét chỉ số thông minh thấp của các ông, nhưng dù sao chúng cũng được đi học nước ngoài (dù bằng tiền các ông ăn cắp), đầu óc chúng nó cũng đỡ tăm tối hơn các ông, những người từ rừng, từ ruộng, từ bưng, từ biền, từ nông dân ba đời ăn củ chuối, mà một bước chân lên làm lãnh đạo.

Nhưng mà chẳng biết làm cách nào cho các ông chết nhanh lên được, các ông cứ sống sờ sờ ra đấy.

Ảnh lấy từ Internet; một nẻo đường ô liu ở xứ Salento thơ mộng.