No free lunch

Tôi nhớ hồi sinh viên năm mấy, đi học bằng chiếc mini tàu cọc cạch nay hỏng chỗ này mai hỏng chỗ khác. Bố bạn tôi chắc thương con bé nhà nghèo nhưng chăm chỉ ngoan ngoãn, một hôm dẫn tôi ra cái chợ gì ở gần Văn Miếu, giới thiệu với một ông sửa xe đạp quen tên Sơn. Bố bạn tôi bảo “nó sinh viên nghèo, ông sửa cẩn thận đừng lấy đắt của nó”.

Có lời dặn dò của bố bạn tôi, ông Sơn loay hoay với cái xe cà tàng cả mấy tiếng mà chỉ lấy tiền gọi là. Mini tàu của tôi từ cửa hàng ông Sơn ra chạy êm hẳn. Từ đó tôi tín nhiệm ông Sơn, cứ thỉnh thoảng lại mang xe ra cho ông sửa.

Một hôm, tui quyết định dành tiền dạy thêm tân trang lại toàn bộ cái xe cà tàng. Tui ngồi bó gối cả buổi chiều ngắm ông Sơn. Ông Sơn cân vành, thay bi, thay líp, tra dầu mỡ, sửa xích, chỉnh phanh. Xe đạp của tui sau khi được tân trang chạy cứ gọi là, vừa êm vừa nhẹ, không kém mini Nhật. Đời tui chưa đi cái xe nào nhẹ như vại. Tui vui lắm.

Thế mà chỉ sáng hôm sau, ngủ dậy, mở cửa, xe đạp dựng ngoài sân đã bị mất trộm. Là một trong những lần rất hiếm hoi trong đời con người lạc quan là tôi muốn chối bỏ thực tế, quay lại giường ngủ tiếp, để lúc thức dậy thấy cái sân trống hoác đó chỉ là một cơn ác mộng đã qua.

Nhưng đó rất tiếc lại không phải là ác mộng. Từ đó, tôi bắt đầu cuốc bộ đến trường. Buổi sáng không sao, buổi trưa về hơi nắng nhưng cũng không sao. Nhà tôi ở Láng Hạ, đi bộ ra trường Ngoại Thương cũng gần. Trên đường còn đi qua một khu nhà giàu, toàn 3, 4 tầng, tầng trệt là cửa sắt xếp lúc nào cũng đóng im ỉm, nghển cổ nhìn cũng thích. Còn có cả một ngôi nhà có cây hoàng lan và một nhà khác có cây ngọc lan, vào mùa trổ hoa rất thơm, tha hồ ngước lên mà mơ mộng.

Bạn hay bảo tôi “sao mà ấy sướng thế, sao lúc nào ấy cũng vui vẻ”. Bạn đi một chiếc xe máy cáu cạnh đắt tiền chạy êm ru, tôi cuốc bộ. Bạn ngủ trong một cái phòng lúc đó với tôi như phòng của công chúa. Tôi ngủ chen chúc cùng mẹ và em trong một cái nhà 10m2 mưa và nắng đều hắt vào tới quá nửa. Bạn ăn toàn món ngon, 6, 7 món một bữa. Tôi với 7000đ (và sau tăng lên 8000đ) đi chợ hàng ngày mẹ đưa, tần ngần cầm cái rổ đứng mãi ngoài chợ vì chẳng biết mua gì cho cả nhà gồm 2 thằng em đang tuổi ăn tuổi lớn. Tôi cho chúng nó ăn trường kỳ đậu rán và củ cải xào. Hôm nào đổi món thì được hai lạng thịt riềm thăn ăn cả ngày, nhưng nếu mua thịt rồi thì chỉ còn đủ tiền mua rau muống. Tôi nói thật tôi cũng không thấy tôi khổ. Nhưng bạn như thế mà bảo tôi sướng thì có cái gì cứ sai sai ở đây.  

Tôi cũng biết một người từng luôn ghen tỵ bảo tôi may mắn còn họ thì không. Tôi cũng nghĩ mình may mắn. Nhưng họ cả ngày lên mạng chát chít,  mua bán quần áo giày túi và chơi games, để nhà cửa bừa bộn, mùi đồ ăn nồng nặc, giường chiếu cháo lòng và lộn đô lộn đáo, mà lại đổ những thứ tôi có được là do tôi may mắn thì hình như cũng có cái gì sai sai ở đây.

PS: chị đẹp và trẻ so với tuổi, đã ly dị chồng. Lúc nào nói chuyện chị cũng tự hào bảo có nhiều anh theo chị. Chụp ảnh, chị chỉ giữ lại những cái chị đẹp nhất hội. Chị ngoài 40, uống rượu dô dô cụng ly chan chát cùng cánh đàn ông, miệng hay đùa và mắt hay liếc. Không ít bà vợ lộn ruột. Tôi biết tính chị vui vui thế, và thích thể hiện tí quyền lực với đàn ông thế, chứ thực ra không phải người kém đứng đắn hay định tranh cướp gì của ai. Có lần, chị đứng nhìn mấy cô gái trẻ rất chăm chú, thấy tôi đến gần, chị bảo “nghe nói chúng nó đẹp lắm mà nhìn một hồi thấy chả có gì đặc biệt. Không son phấn thì chả đẹp bằng mình”. Tôi bảo “Đẹp hay không thì liên quan gì đến bà, bà hơn 40 tính cạnh tranh với gái 20 hay sao?”. Nghe câu nói nửa đùa nửa thật của tôi, chị cười hì hì. Tôi quý chị nhưng chả đủ thân thiết để nói ra cái sự thật mất lòng rằng với hình thức như chị, tu thân, đi đúng đường, làm gì chả kiếm được thằng tử tế, làm gì phải đánh đu hết thằng này đến thằng khác trong các quán bar nồng nặc mùi rượu và thuốc lá, hoặc tự rẻ rúng mình hưởng ứng các trò đùa nhiều khi khả ố bậy bạ của cánh đàn ông, chỉ với mục đích chọc tức những bà vợ đã già xấu lại còn hay ghen bóng gió, và ve vuốt niềm kiêu hãnh rằng mình độc thân xinh đẹp vẫn còn được đàn ông theo đuổi. Tán tỉnh theo đuổi vớ vẩn là một chuyện, nghiêm túc lại là chuyện khác. Mấy năm rồi chị có kiếm được ai nghiêm túc đâu.

Người chị chê xấu, người chị chê nghèo, người chị chê hâm, người chị chê ky, người chị chê béo, người chị chê già. Khốn nỗi, những thằng có những thứ chị muốn, hình như nó lại chê chị. Thế nên chị bảo nhiều thằng theo lắm, mà mãi chả đậu thằng nào. Thỉnh thoảng lại bất giác thở dài, nói vài lời cay đắng.

À, chị cũng hay bảo tôi may mắn.

Tôi thì nghĩ ở đời, trừ những tai ương khủng khiếp bất khả kháng, ngoài ra “may mắn” và “bất hạnh” là những khái niệm tương đối và xảy ra với tất cả mọi người. Người không có tư chất, cơ hội may mắn đến thì cũng để tuột mất. Người giỏi giang biến tất cả mọi thứ xung quanh mình thành cơ hội. Người mạnh mẽ, bất hạnh giáng xuống họ loạng choạng rồi lại đứng dậy ngay. Người nhu nhược, bất hạnh giáng xuống là ngã lăn, từ đó muốn dậy là phải có người khiêng. Người đứng thẳng được là người ngã và biết đứng dậy chứ không phải chưa bao giờ ngã.

PS1: Ngoài câu “sao bạn/mày/chị/em may mắn thế” thì còn có một câu khác mà người đời rất hay nói với tôi, đó là câu “Where are you from?”. Ngày nào cũng bị hỏi. Đi đâu cũng bị hỏi. Câu “may mắn” thì tui trả lời “Vầng, may mắn”. Còn câu “Where are you from?” này thì tui trả lời “I am from Heaven”.

PS2: Tôi thích hoàng lan và ngọc lan, bao giờ có dịp nhất định phải về Hà nội quắp sang trồng. Rồi có ngày có khi các bạn sẽ thấy bà già cún béo ngồi viết blog cạnh khung cửa sổ có cây ngọc lan.