Dân Ý

Có lần, ở Siena, mình nhìn thấy một cửa hàng bán búp bê vải rất đẹp, con nào mình xem giá cũng phải một trăm mấy chục euro. Lúc đó là gần 1h trưa. Mình bảo bà bán hàng “Tôi muốn mua 2 con búp bê nhưng muốn đợi chồng tôi đến cùng chọn. Chồng tôi tối đa 10 phút nữa sẽ tới, chị chờ một chút nhé”. Mình đề phòng cái giờ nghỉ trưa từ 1h tới 4h chiều của dân ở đây. Thế mà mình chỉ ra đứng ngoài cửa có mấy phút nhắn cái tin điện thoại vì ở trong cửa hàng không có sóng, lúc ngài đến, mình quay ra thì cửa hàng đã đóng cửa từ bao giờ. Mà mình đứng ngay trước cửa chứ chả phải đi biến đâu mất để bà ta tưởng mình hứa lèo nên đến giờ là đóng cửa luôn khỏi chờ. Búp bê giá đắt thế, mình tin là cả ngày có khi bà ta cũng chả bán nổi 2 con. Thế mà có khách hứa mua một lúc 2 con mà chờ có 5 phút cũng không chờ được. Rồi ế khách lại đổ tại tình hình kinh tế và chửi chính quyền.

Hồi cận Giáng sinh năm ngoái, vợ chồng mình bay từ Dubai về Salento để gặp thợ mộc đặt làm đồ mộc trong nhà. Hợp đồng lớn, mười mấy bộ cửa và bao nhiêu đồ gỗ chứ ít ỏi gì. Thế mà thợ mộc bảo tháng 5 năm sau, tức là gần 6 tháng sau, mới bắt đầu làm. Mà thợ mộc thuộc diện nghèo xơ xác đi giày thể thao há mõm chứ có phải thừa việc làm không hết đâu. Mình bực mình bảo ngài gọi thêm một thợ khác. Thế là thợ mộc đang 1 mình độc quyền 1 hợp đồng lớn tự dưng thành chia đôi cho người khác một nửa.

Hồi hè, trước khi xuống cái nhà ở Salento, vợ chồng mình có gọi người đến lau dọn. Nghe giá 1000 euro đã rùng cả mình, vợ chồng mình thì đang túng tiền. Nhưng dù sao đây cũng là lần hút và lau đầu tiên sau khi làm nhà, cái nhà thì lớn, công việc chắc cũng cực, vả lại hỏi mấy nơi chỉ có nơi đó là rẻ nhất, nên đành phải gật đầu.

1000 euro kể cả là nơi rẻ nhất cũng nào có ít ỏi gì. Mình cứ tưởng công ty kia phải cử tới một đội nhân sự máy móc chuyên nghiệp thế nào. Hoá ra có đúng một bà già lọm cọm, một cô lầm lì và một cậu ngáo ngơ, cộng cái máy hút bụi sứt sẹo, cái xẻng hót cứ nhấc lên thì cán long đằng cán xẻng long đằng xẻng, một cái xô nhựa, một cái chổi cũ, một miếng giẻ rách,và mấy cuộn giấy bếp. Chấm hết. À quên, cô tre trẻ mặt mũi lầm lì còn cầm theo một cái gì nhìn như cái bay, để cạo những vệt sơn tròn tròn rớt dưới chân tường chân cột.

Mình nhìn thấy tập đoàn cọc cạch đó kéo đến thì đã chán đời ngay, nhưng giờ đổi ý cũng đã quá muộn, nên đành chịu. Cái nhà lớn và đầy bụi như thế mà họ mang đến cái máy hút bụi bé tí loại dùng cho căn hộ. Y như rằng hút được gần 1 ngày thì nó không chịu nổi nhiệt lăn đùng ra ngất. Thế là thôi máy hút bụi bị quăng sang một bên, ông tre trẻ thì cầm xô nước té cái ào ra sàn nhà bụi bê bết, và bà già già thì cầm cái chổi nhựa xoa xoa đủn đủn đẩy đẩy trong bãi nước, rồi dùng cái giẻ rách thấm nước lẫn bụi vắt vào cái xô và mang cái xô đi đổ!

Hai ngày làm việc như bôi ra như thế, mà cũng chỉ thong thả từ 9h sáng đến 3h chiều chứ không phải quần quật từ sáng sớm đến tối mịt gì cho cam, thì họ bảo xong rồi. Nhà vẫn bụi bẩn, cửa sổ cái nào nhắc thì bóc băng dính, cái nào không nhắc là cũng chả buồn bóc, bậu cửa sổ tì tay vào là bụi trắng xóa. Chưa kể bầu đoàn thê tử kia lúc ra về lại còn cầm nhầm cả cái xẻng hót rác mới tinh mình vừa mua để dùng và để lại cho mình cái xẻng sút cán.

Sáng hôm sau, chịu hết nổi tình trạng nhà cửa bụi bặm bẩn thỉu, mình chạy đi mua một cái máy hút bụi công nghiệp 75euro về, tự làm, hùng hục cả ngày tới tận tối mịt mới xong. Mệt muốn chết nhưng từ đó sờ soạng khắp nơi trong nhà mới bắt đầu có cảm giác sạch sẽ. Nghĩ mà tiếc số tiền bỏ ra trả cho những người làm việc cái kiểu lìu tìu, nhận thù lao 1000 euro mà không đầu tư nổi 75 euro để mua một cái máy hút bụi tử tế. Làm ăn kiểu đấy lần sau ai dám thuê nữa. Rồi thất nghiệp thiếu tiền tiêu lại chửi chính quyền và chửi những người nhiều tiền hơn mình. Người nghèo ở đâu không biết chứ người nghèo xứ dân chủ này hung hãn vô cùng.

Dân Ý rất nhiều người lúc nào cũng ca thán thu nhập không đủ sống, chính phủ phải thế nọ thế kia. Thế mà lúc có cơ hội làm việc thì hoặc là làm không tử tế, hoặc là làm đủng đỉnh kiểu trưa không vội tối chả cần. Việc nằm đợi đấy mà đến mùa hè thì phải đi biển phơi nắng cả tháng, mùa đông thì phải đi trượt tuyết bét ra cũng phải 1 tuần, giáng sinh là mọi thứ tê liệt cho đến cả tháng sau. Ca thán chê bai suốt thế mà cứ ai định manh nha kêu gọi sửa đổi đụng chạm quyền lợi một cái là bị phản đối quyết liệt. Dân tộc kiểu thế không xuống lỗ cũng phí.

Nhớ ra mấy cái chuyện trên vì đợt giáng sinh này cả nhà lại kéo về Salento. Mình sẽ lại lăn lưng ra dọn dẹp hút bụi cái nhà rộng thênh thang. Vừa rộng vừa lạnh vì chưa có tiền lắp sưởi. Cộng thêm 1 container đồ đạc tức là lại 200 thùng chất ngất đang chờ mở ra sắp xếp. Lại một kỳ nghỉ mất mật nghĩ mà hãi. Đời cứ lầm than mãi chưa thấy ánh sáng nhàn hạ hưởng thụ nơi đâu.

Mà thôi, lao động chân tay nhiều thì chả cần tập thể dục, có mất gì đâu mà lại giữ được dáng, nhề.
Ảnh: cái ảnh này chụp tại một buổi ăn tối, thuở còn ở xứ sa mạc đêm lạnh run rẩy, ai đó chụp rồi gửi cho ngài. Hôm nay mở máy nhìn thấy, tự dưng nhớ tới bài hát này: Dường như ai đi ngang cửa. Gió mùa đông bắc se lòng...