16/11/2023

Chị bán rau ở chợ, lần đầu tiên mình đến, vừa chào hỏi một cái thì có một ông ở đâu nhảy ra nói xì xà xì xồ. Mình không muốn tiếp chuyện nên lắc đầu xua tay bảo tôi không nói tiếng Nga, tôi không hiểu gì hết, thì ông ta lại quay ra nói liến thoắng với chị ý. Chị ý thở dài đánh oạch một cái, nói giọng không ra khó chịu nhưng có vẻ sốt ruột kiểu như không muốn bị làm phiền bởi những chuyện giời ơi “Nó bảo tao dịch cho mày. Nó bảo là mày đẹp gái quá”. Mình bảo “chị bảo ông ý là em có chồng rồi cho ông ý đi đi”. Mặt chị ý lừ lừ chả nói chả rằng, đúng kiểu no nonsense.

Dù vậy, mình vẫn thường đến hàng mua rau của chị ý. Chị ý không niềm nở gì nhưng được cái thật thà. Có vẻ quen bán cho dân lao động. Trên mỗi loại rau quả đều có tấm bìa carton viết sẵn giá. Mình cũng không thuộc diện sành sỏi và cũng bị chém nhiều nên thấy hàng nào viết sẵn giá chả cần hỏi chả cần mặc cả thì thích mua. Chị ý thường chỉ hỏi mày mua gì, mua bao nhiêu, cân hàng xong là đứng đợi trả tiền, không bình luận thêm câu gì, không nói chuyện ngoài lề, tóm lại là im lặng chết chóc. Một lần, mình hỏi “chị có ớt chuông không?’. Chị ý thật thà bảo “còn một túi nhưng héo rồi”. “Cho em xem được không”. Chị ý lấy xuống một bọc ớt chuông đã loại khỏi quầy chắc định mang về ăn, thứ ớt chuông bản địa bé bé và màu nhạt nhạt, đã héo nhăn cả lại. Bình thường ở siêu thị mình không mua loại này vì vị rất nhạt và thịt mỏng dính. Nhưng cả bọc to tướng thế này mình chị ý ăn chắc không hết lại phải vứt đi nên mình bảo thôi để em lấy. Có 150 rúp tức là chưa được 1 euro 50 xu mà chị ý mừng ơi là mừng. Số ớt chuông mình mang về ngâm nước một lúc cho bớt héo, bỏ lò nướng rồi lôi ra lột vỏ. Phần thịt ăn trực tiếp không ngon vì không dày và ngọt như các loại ớt chuông bình thường, nhưng mình dùng làm sốt pasta gia giảm thêm mấy loại cà chua bi cho có vị ngọt. Mấy bố con nhà kia vẫn ăn thun thút chả biết là ớt chuông rẻ tiền.

Một lần khác mình đến, chị ý bảo hôm nay tao có ngô giảm giá, mày mua không, mấy hôm trước đi chợ đầu mối thấy ngô tươi ngon quá trót nhập về, cuối cùng khách họ chê đắt họ không mua, nhìn héo xấu thế này thôi nhưng ngon đấy. Mình nhìn thấy ngô ngọt thì cũng đang định mua nhiều vì mấy bố con nhà kia đều thích ăn. Nếu chị ý không nói thì mình cũng chẳng biết là có giảm giá. Biết mình mua nhiều, chị ý than thở thành tiếng và là lần đầu tiên nói nhiều hơn bình thường “Sao số mày may thế nhỉ. Mẹ, gặp nhà giàu tự dưng lại đi bán kit ka”. Skidka tiếng Nga là giảm giá. Hỏi sao bà biết nhà giàu. Trả lời “tao nhìn là tao biết rồi”, đoạn tiếp tục tự sự “Hôm qua vừa gặp thằng khách mua hết cả thùng cà chua và dưa chuột. Hôm nay định bán giảm giá cho hết số ngô để mai đi lấy hàng mới…”. Mình bảo “thế tức là hôm qua bà gặp khách sộp, bà đã lãi đủ rồi nên hôm nay bà xả hàng để thu hồi vốn mai đi nhập hàng mới chứ gì”. “Thì thế, tao cứ bán hàng hàng ngày, bán được bao nhiêu lại để sang bên, khi nào thu đủ vốn thì đi nhập hàng mới. (đoạn chẹp miệng thở dài) Đã giàu lại còn may mắn. Đời cũng phải có may mắn đấy. Bao giờ mày lại đi chợ tiếp đấy, để tao thấy mày từ xa là tao cất biển kit ka đi…”.

Chị ý mải than thở kit ka kit ka nên không hay biết mình đã “bắn” một khoản làm tròn số, để bù lại khoản kit ka của chị ý mặc dù mình cũng chả biết mình được giảm giá bao nhiêu. Hồi mới sang mình lơ ngơ, mua hàng xong rút thẻ định trả tiền thì anh bán hàng bảo “em bắn anh cái”, mình ngơ ngác “bắn cái gì ạ?”. Giờ mình “bắn” điệu nghệ, người bán chưa nói xong mình đã bắn xong rồi.

Chị bán rau có hoàn cảnh cũng đặc biệt. Chị ý đẻ một đứa con gửi về VN, định là ở Nga đi làm dành dụm một thời gian rồi đoàn tụ. Ai ngờ dành dụm mãi không đủ, vẫn không có giấy tờ hợp pháp, ra khỏi Nga sợ không quay lại được nữa và do vậy đã 20 năm trôi qua không được gặp con lần nào. Là mình nghe người khác kể chứ chị ý chả bao giờ nói chuyện gì. Có đoạn độc thoại hưng phấn bất thường ở trên kia chỉ vì chị ý tiếc hùi hụi trót bán rẻ cho mình số ngô ế ấy mà thôi. Số vốn quay vòng mà hàng ngày chị ý dành dụm để từng chút một sang bên com cóp cho đến tận khi đủ để đi nhập hàng mới chỉ là 36000 rúp, khoảng 350 euro. Và ra đến đầu chợ mình mới biết chị ý bị bán rẻ số ngô mất 300 rúp, tức là gần 3 euro.

Chỉ gần 3 euro thôi, mà có thể make or break her day...

Được cái bây giờ chị ý thân thiện hơn chứ không mặt đâm lê strictly business như hồi đầu. Có lần mình đến, chị ý tự nhiên tâm sự “tuần trước tao lại mua ngô, mày chả đến chả bán được cho ai tao phải đổ đi cả thùng đấy”. Sau đó còn xin mình cả số điện thoại và hỏi dò “giờ tao có ngô mày có mua không?”. Bảo “vâng, chị có ngô ngon thì chị gọi em”. Ăn nhiều ngô tốt cho sức khỏe, các cụ nhẻ. Mấy tuần trước mình bảo em phải đi Ý, mặt chị ý ngẩn ra than vậy là tao mất khách. Vừa quay lại Moskva, mấy hôm nữa vác cái túi to lượn ra hàng rau cho chị ý mừng, các cụ nhẻ. 

Ảnh: lũ hoa bướm năm đầu gieo đâu mọc đấy, năm sau thích đâu mọc đấy không theo bất kỳ trật tự nào. Mấy cây này mọc đúng chỗ có nhiều nước, cao tầm 2 mét. Lúc nhổ đi, mình phải ngã ngồi vài bận mới lôi được chúng nó lên.