Quyền được no và quyền được đói

Quyền được no thì thiết tưởng chẳng cần nói nữa. Nhiều khi xem những đoạn video trên mạng, những đứa trẻ đói khát hân hoan bốc đồ ăn thừa từ trong thùng rác ăn ngấu nghiến, mà rơi nước mắt.

Bài viết này chỉ nói về quyền được đói. Trẻ em thành thị nhiều đứa không có quyền được đói. Lúc nào cũng bị bắt phải ăn. Theo mình, trẻ em bị tẩm bổ quá mức sẽ sinh ra hai phản ứng:

-          Đứa ghét ăn, nhìn thấy đồ ăn là kinh. Thế nên các bậc cha mẹ đến là khổ, nhiều khi tiền kiếm được khó khăn, một khoản lớn trong quỹ lương hạn hẹp đã phải chi vào việc ăn uống tẩm bổ cho con mà phải van vỉ con ăn. Con không ăn thì bố mẹ đau khổ thậm chí cãi nhau.

-          Đứa thành ra thói quen ăn uống vô độ. Thừa cân là kết quả tất yếu. Thế là tiền kiếm được cũng không dễ dàng gì, vừa phải chi rất nhiều vào việc mua đồ ăn, xong lại phải mệt mỏi cấm cản nó ăn quá nhiều, thậm chí còn phải vất vả hò hét nó vận động cho giảm cân.

Có lần mình nói chuyện với một cặp vợ chồng. Hai vợ chồng tranh cãi nhau về việc nên ép hay không ép con ăn. Anh chồng thì theo trường phái không ép, không ăn thì thôi. Chị vợ tức quá chạy ra hỏi mình. Mình bảo anh chồng “Tất nhiên đàn ông hầu hết không ai ép con ăn. Vì khi con đói nó chỉ chạy ra quấy mẹ chứ có quấy bố đâu. Để nó quấy các ông vài lần thử xem lần sau các ông còn dám kệ nó nữa không”. Chị vợ nghe mình nói thế mừng rơn đắc thắng. Anh chồng hỏi vặn “thế tức là chị không bao giờ ép con ăn à?”. Mình bảo “Có ép chứ. Nếu tôi biết rõ lý do nó không ăn là do mải chơi, chỉ ăn qua loa vài miếng cho đỡ đói bụng để còn chạy chơi tiếp, và nửa tiếng sau lại kêu đói. Còn nếu lý do bữa đó nó không muốn ăn là do mệt, không ngon miệng, bụng dạ không ổn, thì nó có quyền bỏ bữa. Nhưng tôi sẽ nói rõ với nó là nó sẽ phải nhịn tới tận bữa sau, đồng ý thì có thể rời bàn ăn lập tức”.

Mình tin rằng trẻ em có quyền được đói. Cứ để bụng rỗng không đi, khởi động lại hệ tiêu hóa, cho cảm giác đói ngấu nghiến, thèm ăn ngấu nghiến, tái tạo lại sự ngon miệng. Nhiều lúc hệ tiêu hóa mệt mỏi, cũng cần phải cho nó nghỉ ngơi một chút kẻo quá tải. Thà mất hẳn đi một bữa còn hơn bữa nào ăn đủ bữa đấy mà luôn trong tình trạng khẩn nài vật vã. Nếu đã ăn bữa trưa, chơi đùa chạy nhảy đủ kiểu cho tới tận bữa chiều mà vẫn không đói, thì chứng tỏ bữa trưa ăn nhiều quá, lần sau phải cắt giảm khẩu phần bữa trưa lại.

Nhiều bạn trên blog và cả ở ngoài đời hay hỏi mình về kinh nghiệm nuôi dạy con, mình chỉ bảo không có công thức chung nào cả, làm mẹ thì phải nhạy cảm, theo sát và lắng nghe. Nói cái chuyện nhạy cảm này lại nhớ ra, chàng có cô bạn có đứa con mãi mà không biết nói. Đi khám chạy chữa khắp nơi mãi mới phát hiện thằng bé bị điếc bẩm sinh. Không nghe được thì làm sao mà nói được. Mình bảo chàng “Em chỉ có thể nói với anh rằng cô bạn anh là người không nhạy cảm. Con điếc 3 năm mà mẹ không biết gì thì thật là lạ”.

Thỉnh thoảng cũng có vài bạn email hoặc gửi tin nhắn tâm sự về việc vốn là người rất thông minh có năng lực mà giờ phải bỏ làm ở nhà chăm con. Trí thông minh không bao giờ phí. Mình dùng trí thông minh của mình chăm con chẳng hơn chán vạn để con cho những người giúp việc không thông minh, hoặc ngay cả nếu có hi hữu thông minh thì cũng không thể có trình độ và xuất phát điểm như mình, hay sao.

Lại quay trở lại chuyện ăn uống, hồi lâu lâu cậu bạn có thâm niên ở Hà nội mấy chục năm viết trên facebook một câu đại loại “ngày xưa trẻ em Hà nội gầy, rám nắng nhanh nhẹn chạy theo quả bóng. Giờ trẻ em Hà nội béo phị và trắng phớ ngồi chơi trò chơi điện tử”. Không cần phải đánh đổi cả một thế hệ béo phì để học được bài học thế giới họ đã phải trả giá để học được từ đời nảo đời nào.

Ảnh: Thằng bố người to đùng đua cái xe bé tí. Thằng con người bé tí đua cái xe to đùng. Đua véo véo xong con thắng bố. Bố lân la ra hỏi con “con làm thế nào mà đi nhanh thế?”, mà thằng con chỉ nhún vai chả thèm tiết lộ bí quyết cho.