Phong tỏa

Ghana đã phong tỏa từ hôm qua.

Chả cần đợi lệnh phong tỏa thì mình đã tự phong tỏa trong nhà cùng lũ con, giảm thiểu tiếp xúc với bên ngoài, từ hơn 2 tuần nay. Nhưng nghe lệnh phong tỏa ban bố chính thức, thì nói thật thấy lo hơn là mừng.

Mình có điều kiện. Tiền có sẵn trong tài khoản lúc cần chỉ việc ra rút. Điện, nước, Internet, phim ảnh, sách, ở nhà đều có. Đồ ăn, đồ uống lúc nào trong kho cũng có dự trữ. Bể bơi, sân, vườn, rộng rãi cho trẻ con chạy chứ cũng chẳng chịu tù túng. Phải phong tỏa thì cũng chỉ mất đi chút tự do chứ mấy. Nhưng còn người khác?

Những chuyện nghe tưởng bình thường ở nơi khác mà ở đây lại thành xa xỉ với rất nhiều người. Rửa tay thường xuyên với nước và xà phòng để loại virus vi khuẩn, nghe hay đấy. Nhưng nước ăn còn không có, lấy đâu nước rửa tay? Dùng nước rửa tay khô, tiền ăn còn không có lấy đâu tiền mua nước rửa tay khô? Ho vào khăn giấy, đeo khẩu trang, đi ở ngoài về thì thay quần áo cho vào máy giặt, đảm bảo khỏi mang được virus vào nhà, nhưng tiền đâu mua khăn giấy, khẩu trang, xà phòng giặt? Ở trong nhà tránh tiếp xúc với người khác để tránh lây nhiễm chéo, nhưng phần đa dân số kiếm ăn ở ngoài đường, đi chợ cóc mua đồ. Chợ cóc chen chúc chỗ ngồi bán hàng còn chẳng có, biết giữ khoảng cách với nhau thế nào? Siêu thị thì vô cùng đắt đỏ chỉ dành cho số ít dân có tiền. Còn nữa, bắt họ ở trong nhà tức là họ đói ngay lập tức. “Ngay lập tức” nghĩa là lệnh phong tỏa áp từ sáng, họ không được ra khỏi nhà kiếm tiền từ sáng, thì chỉ đến trưa là nhịn, là đói. Mà đấy là những người còn có nhà mà ở, chứ nhiều người không có nhà, toàn ngủ vỉa hè, giờ bắt họ biến khỏi vỉa hè thì họ phải đi đâu?

Dân ở đây không có dự trữ. Họ sống hồn nhiên như cây cỏ, ăn bữa nay lo bữa mai. Nhiều người thậm chí dự tính mai có cái ăn rồi là nằm nhà ngủ khỏi đi làm luôn. Dân expats ở đây hay nói đừng cho nhân viên bản xứ tiền, vì có tiền trong tay là hôm sau không đến làm, bao giờ tiêu hết tiền, đói bụng, mới mò đến làm tiếp.

Vì thế, phong tỏa tức là đói. Đói thì sẽ gây nên bất ổn xã hội. Dự là chỉ trong vòng 1 tuần số vụ cướp bóc đột nhập tư gia sẽ tăng lên. Chính phủ cũng biết thế nên vẫn cho các công ty bảo vệ hoạt động bình thường. Nhưng ở đây buồn cười lắm, các vụ đột nhập tư gia hầu hết đều do thông đồng với bảo vệ và người làm trong nhà, chứ các chú trộm châu Phi vô cùng amateur chả có dụng cụ gì mà nhảy tường, cắt rào thép gai hay cắt khóa được.

Còn chưa kể dân bản xứ vốn đã tức sẵn obroni cái tội mang virus vào nước họ. Obroni theo tiếng bộ lạc nghĩa là “da trắng”, là từ họ dùng cho tất cả những người có màu da sáng hơn họ. Một vài obroni đi ngoài đường đã bị bảo “Go back to your country”. Dân Ghana nói chung hiền hòa nên mọi việc mới chỉ dừng ở mức đuổi mồm, chứ ở mấy nước khác quanh đây đã có trường hợp obroni bị hành hung, có người còn bị ném đá tới chết.

Mình mấy hôm nay gọi điện tứ tung khắp nơi quyên góp để trợ giúp những người nghèo bị ảnh hưởng lập tức bởi lệnh phong tỏa. Phải ngồi nhà nên mọi việc thành khó khăn hơn bao nhiêu. Ngài thì mấy hôm nước sôi lửa bỏng mặt mũi nhăn nhó, điện thoại réo liên tục từ sáng tới đêm. Ngài bảo vợ chuẩn bị sẵn vali đi, bạo động nổ ra là hồi hương hết. Ờ thì chuẩn bị vali.

Ảnh 1: em nhìn thấy cây kim tiêm thì sợ mếu luôn, tiêm xong vẫn còn đau nhưng lại toe ra cười ngay. Em cần phải tiêm những mũi cơ bản này để bảo vệ bản thân khỏi nhiều bệnh tật.  Em là một cô bé kayaye, từ miền Bắc đi xuống, kiếm ăn bằng cách đội hàng thuê ngoài chợ.

Ảnh 2: hai em bé sống trên bãi rác Agbogbloshie ô nhiễm nhất trên thế giới, toàn rác thải hàng điện tử vô cùng độc hại từ các nước giàu có đổ về, hợp pháp có, phi pháp có. Chắc chủ nhật nên các em được mặc váy đẹp.